Fences ( 2016 )

تروی مکستون (دنزل واشنگتن) فرد ۵۲ ساله ای است که در اواسط دهه ی ۵۰ میلادی به همراه همسر خود رز (ویولا دیویس) و پسرش کوری (جُوان آدپو) در پیتزبورگ زندگی می کند و شغل او نیز جمع آوری زباله می باشد. پس از اینکه رویاهای او در جوانی برای تبدیل شدن به یک بازیکن بیسبال محقق نمی شود، او تمام مدت همراه با دوست صمیمی خود جیم بونو (استیون مک کینلی هندرسون) کار می کند و همراه با هم از خانواده های خود مواظبت می کنند. پسر بزرگ او لیونز (راسل هورنسبی) و برادرش گابریل (مایکلتی ویلیامسون) نیز بازمانده هایی از جنگ جهانی دوم هستند که دچار آسیب ذهنی شده اند.

تروی بار سنگینی از مسئولیت ها را تحمل می کند و باید برای تبدیل پسرش به یک ورزشکار در تلاش باشد و برای او شرایط عضویت در تیم کالج را فراهم کند. او به زودی با این مسئله مواجه می شود که پدری مطمئن، شوهری دلسوز است یا باید به فکر خود باشد و از گذشته ی غم بار خود به فردی قدرتمند بدل شود.

فیلم Fences (حصارها) سومین فیلم به کارگردانی دنزل واشنگتن می باشد، دنزل که برنده ی ۲ جایزه ی اسکار می باشد در این کار خود به خوبی نشان داد که می تواند هم در روی صحنه و هم در پشت صحنه بسیار خوب ظاهر شود، مثل کارهای قبلی او Antwone Fisher و The Great Debaters که حضورش اثر بسیار مثبتی در فیلم ها داشته است. علاوه بر واشنگتن، هم بازی او ویولا دیویس نیز حضور موثری در فیلم داشته است، فیلمنامه ی حصارها از روی کتابی به همین نام اثر آگوست ویلسون اقتباس شده است و به نظر می رسد که این کتاب منبع بسیار مناسبی برای عناصر مختلف فیلم بوده است. این فیلم تجربه ی موفق و تحسین برانگیزی را در زمینه های تفسیری تجربه کرده، اما از لحاظ فروش چندان موفق نبوده است.

فیلمنامه ی اقتباسی حصارها زمینه ی بسیار مناسبی برای واشنگتن و دیویس فراهم کرد تا خود را دوباره به خوبی مطرح کنند و اگر کسی برای مدتی آنها را فراموش کرده بود بار دیگر تا مدت ها این فیلم و عملکرد خیره کننده ی این دو بازیگر را به یاد خواهد آورد. واشنگتن در قالب کاراکتر تروی در لایه لایه و اکثر دیالوگ های فیلم حضور داشته است، بر خلاف او دیویس در بطن شخصیت رز گفتگوهای کمتری دارد، اما مهربانی و رابطه بین دو شخصیت تروی و رز در فیلم باعث شده است تا هر دوی واشنگتن و دیویس عملکرد تحسین برانگیز و فوق العاده ای را در این همکاری جدید خود داشته باشند.

اگرچه فیلم حصارها اثر شاعرانه و تکان دهنده ای بوده، اما مشکلات نیز داشته است که نمی توان از آنها به راحتی گذشت. به عنوان اولین مشکل باید به رویکرد طولانی فیلم برای رسیدن به برخی نقاط اشاره کرد که باعث القای این حس می شود که مسائل سیاسی و اجتماعی بسیار پیچیده ای را در خود جای داده است، البته تقصیر اصلی این کاستی را باید متوجه نویسنده ی کتاب حصار ها دانست که این کتاب را در دهه ی ۸۰ میلادی به چاپ رسانده است، اما مشکل جدی تر حصارها فیلمبرداری آن می باشد که توسط شارلوت براس کریستنسن (تصویربردار فیلم Far from the Madding Crowd) انجام شده است. مطمئنا او زحمت های خود را برای بهتر بودن فیلم کشیده است، اما با مشاهده ی فیلم، بی تاثیر بودن کار او کاملا مشهود می باشد. این فیلم همچنین مشکل کوچکی در انتقال عناصر داستان ویلسون در قالب فیلم داشته است و کاملا آشکار است که برخی از صحنه های فیلم صرفا طولانی کردن بی فایده ی آنها و پر کردن سکانس ها می باشد.

دنزل واشنگتن به خوبی از پتانسیل های داستان آگوست ویلسون استفاده کرده و کاراکتر تروی ماکستون را به عنوان نقش اصلی فیلم حصار ها معرفی کرده است. اما واشنگتن تنها عملکرد قابل قبول فیلم نبوده است، در کنار او می توان به بازی مایکلتی ویلیامسون در نقش گابریل اشاره کرد، شاید نتوان او را بازیگر اصلی فیلم نامید، اما حضورش در فیلم تاثیر کمتری از دیگر بازیگران و حتی خود واشنگتن نداشته است

سایر بازیگران مکمل فیلم نیز اجرای به یاد ماندنی درحصار ها داشته اند. استیون مک کینلی هندرسون در نقش جیم بونو که در نسخه ای از همین عنوان در سال ۲۰۱۰ نیز حضور داشته است، در فیلم دنزل واشنگتن نیز حضور قانع کننده ای داشته است. راسل هورنسبی در نقش لیونز، پسر بزرگ تروی از ازدواج دیگرش و جوان آدپو در نقش کوری، پسر کوچک تروی از ازدواجش با رز، عملکرد برابر و موثری در فیلم داشته اند و باید از همه ی این بازیگران مکمل، به ویژه در راس آنها ویولا دیویس قدردانی کرد.

در پایان می تواند فیلم Fences (حصارها) را مجموعه ای از عملکرد تاثیرگذار بازیگران خوب خود، به خصوص دیویس و واشنگتن نامید که اقتباس موفقی از کتاب آکوست ویلسون بوده است، اما یکی از ملاک های مهم یک فیلم خوب می تواند فروش بالای آن باشد که در مورد حصارها این اتفاق رخ نداده است و ممکن است برخی ها به این ضعف فیلم دنزل واشنگتن ایراد وارد کنند.

پس از گذشت سه دهه از خلق نمایشنامه ی برنده ی جایزه پولیتزر "حصارها" توسط آگوست ویلسون و اجرای آن در برادوی و نمایش های پس از آن ، دنزل واشنگتون نخستین کسی است که این نمایشنامه را با موضوع تلخکامی های یک آفریقایی – آمریکایی دراواسط قرن بیستم میلادی به روی پرده ی سینماها می آورد.

واشنگتون ، پیش از این در اجرای دوباره ی این نمایش به کارگردانی کنی لئون در سال 2010 ، در نقش اصلی داستان ، شخصیتی به نام تروی مکسون در برادوی به روی صحنه رفته بود. تروی که زمانی یک بازیکن بیسبال سرشناس بود ، طی اتفاقاتی به حبس محکوم شده و پس از گذراندن آن دوران ، حالا به عنوان رفتگر در شهر پیتسبرگ مشغول به کار است. فیلمنامه ی "حصارها" دقیقاً نمایشنامه ی نسخه ی نمایشی این اثر است ، با این حال آیا این فیلم از ناحیه ی تئاتری بودن خود ضربه خورده است ؟ پاسخ منفی است. نمایش نامه ی غنی و عمیق آگوست از یک طرف و نقش آفرینی های باورپذیر و بسیار متعهدانه ی بازیگران از طرفی دیگر ، باعث شده که "حصار ها" به عنوان اثری سینمایی در جایگاه قابل قبولی قرار بگیرد.

این فقط واشنگتون نیست که در این اثر در بهترین فرم خود ظاهر شده است. وایولا دیویس که اساساً بازیگر بسیار خوبیست ، در نقش رز ، همسر زجر کشیده ی تروی احتمالاً بهترین بازی تمام عمرش را ارائه داده است. واشنگتون و دیویس در اینجا ، پیچیدگی خاص روابط این دو شخصیت و تناقض های رفتاری آنها در کنار عشق سرشارشان به هم را پس از 18 سال زندگی مشترک به بهترین شکل ممکن به تصویر کشیده اند و در این راه ، صحنه های دو نفره ی بسیار قدرتمندی را خلق می کنند که به احتمال فراوان ، این هنرنمایی ها در فصل جوایز از چشم داوران جشنواره های مختلف دور نخواهد ماند.

آگوست ویلسون به طور کلی 10 نمایشنامه دارد که هر کدام از آنها به ترتیب به یک دهه از قرن بیستم میلادی می پردازد و بدین ترتیب ، این آثار مجموعاً تمام طول این قرن را در بر می گیرند . در تمامی آنها نیز افرادی آفریقایی – آمریکایی در محوریت داستان حضور دارند.

اتفاقات "حصار ها" نیز در دهه ی پنجاه رخ می دهد. داستان مردی پر حرف و ترشرو که به عنوان یک همسر و پدر ، در چرخه ی تغییرات گسترده ی دنیا گرفتار شده است. او که خود را یکی از قربانیان نژادپرستی در عرصه ی ورزش می داند ، از ترس همین نژاد پرستی در برابر خواسته ی پسرش درباره ی دریافت بورسیه ی کالج فوتبال مخالفت کرده و به وی می گوید که به جای فوتبال بازی کردن ، به دنبال یک شغل واقعی باشد که همین اختلاف نظرها در ادامه به صحنه ی مشهور تقابل تروی و کوری و سوال بی پرده ی پسر از پدر می انجامد که آیا هیچوقت از او خوشش آمده است؟

اگرچه نمی توان به طور کامل "حصار ها" را در دسته ی آثاری قرار داد که فاقد داستان مرکزی به معنای کلاسیک خود هستند ، با این حال در این فیلم ، ما جهان را از دید شخصیت تروی به نظاره می نشینیم و باقی شخصیت ها صرفاً در تعاملاتشان با وی معنا پیدا می کنند و همین موضوع را می توان شاکله ی اصلی کار نامید که داستان فیلم را شکل می دهد وآن را به آثار یاد شده نزدیک تر می کند. از شخصیت های دیگری که در فیلم حضور دارند می توان به لاینز ، گابریل و بونو اشاره کرد. لاینز ، پسر بزرگتر تروی است که حاصل ازدواج قبلی اوست. گابریل ، برادر کوچک تروی است که پس از جراحت در جنگ ، دچار آسیب های روانی شده و تروی به خاطر این مسئله خود را گناهکار می داند و بونو نیز رفیق قدیمی تروی است که از دوران حبس در کنار وی بوده است.

بدون در نظر گرفتن فیلم تلویزیونی "درس پیانو" که در اواسط دهه ی 90 ، بر اساس یکی از نمایش نامه های آگوست ویلسون ساخته شد ، "حصارها" به معنای واقعی ، نخستین و بهترین فرصت است تا ببینیم ادبیات متفاوت ویلسون و ریتم روایت نامتعارف وی با تبدیل شدن به اثری سینمایی چه از آب در خواهد آمد ؟ خصوصاً که او تا پیش از مرگش در سال 2005 ، چندین پیش نویس برای فیلمنامه ی نهایی کار نگاشته بود. سبک کاری ویلسون را از نظر پرداختن به تراژدی های خانوادگی ، می توان با آثار آرتور میلر مقایسه کرد. البته اوج تخصص ویلسون را باید در نوشتن دیالوگ های پرتنش عنوان کرد که با قرار گرفتن در بستری تاریخی ، اثری تاثیرگذار را شکل می دهند.

زمانی که تروی خاطره ای وحشیانه از پدرش تعریف می کند یا از فانتزی قهرمانانه اش درباره ی کشتی گرفتن با شیطان سخن می گوید ، آنقدر خوب صدایش را تغییر داده و حرکات بدنش را با آن تنظیم می کند که ما به عنوان شنونده ، تمام ماجرا در ذهنمان تصویر می شود. زمانی که رز در صحنه ای شیرین ، یکی از حکایت های تروی درباره ی معاشقه هایشان را رد می کند یا صحنه هایی که دردها و حسرت های درونیش را در چهره اش تجلی می کند ، از خودمان سوال می کنیم که دیویس ، چگونه می تواند این حجم از احساسات را به این زیبایی به نمایش بگذارد ؟ اصلاً مگر ممکن است ؟

واشنگتون به عنوان کارگردان این اثر ، با توجه به اعتمادی که به گروه بازیگری خود دارد ، با کادربندی های مناسب و مبتنی بر بازیگران ، این اجازه را به نقش آفرینان خود به عنوان شرکای صحنه میدهد که نهایت درخشش خود را در مقابل دوربین به نمایش بگذارند تا جایی که ما به عنوان تماشاگران فیلم ، احساس می کنیم که بدون واسطه ی لنز دوربین ، به طور عینی شاهد زندگی کردن عده ای در کنار هم هستیم.

بزرگترین ایراد "حصار ها" را نه در کارگردانی ، نه بازیگری و نه مسایل فنی که باید آن را در نمایشنامه ی اصلی اثر جستجو کرد. فیلم از یک جایی به بعد آنقدر گسترده می شود که دیگر توان جمع و جور کردن آن را ندارد و همین عامل ، از قدرت عاطفی اثر در نیمه ی دوم فیلم می کاهد و تمامیت کار را تحت تاثیر قرار می دهد. با این حال تصویربردار فیلم ، شارلوت بروس کریستنسن و هیوز وینبورن به عنوان تدوینگر ، با خود داری از اضافه کردن هیجان مصنوعی به کار ، سعی می کنند با ریتم طبیعی فیلمنامه پیش بروند و دیوید گراپمن نیز به عنوان طراح صحنه ، محیطی گرم و دلنشین را از محل زندگی این خانواده به نمایش می گذارد.

منبع : هنر ها